افزایش ارزش ریالی صادرات نفت خام ایران به بیش از ۱۰ برابر پیش از تحریمها
تاریخ انتشار: ۲۷ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۶۲۰۵۱۱
فرارو- احسان سلطانی، پژوهشگر اقتصادی؛ بر اساس داده‌های اوپک، صادرات نفت خام ایران از بیش از ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار به کمتر از ۲۵۰ هزار بشکه در روز در ماه‌های ژوئن تا اگوست ۲۰۲۰ میلادی (خرداد تا مرداد ۱۳۹۹) سقوط پیدا کرد. با روی کار‌آمدن جو بایدن، از فشار تحریم روی صادرات نفت خام ایران کاسته شد و صادرات نفت از ابتدای سال ۲۰۲۱ میلادی (دی ماه ۱۳۹۹) رو به بهبود نهاد و در ماه ژوئن (خرداد ماه ۱۴۰۰) به حدود ۸۰۰ هزار بشکه در روز رسید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
هم اکنون بر پایه داده های مراجع خارجی و همچنین مراجع رسمی داخلی، صادرات نفت خام به بیش از یک میلیون بشکه در روز رسیده است. قیمت فروش نفت خام ایران نیز افزایش یافته و از ۴۰ دلار در بشکه در ماه اکتبر ۲۰۲۰ میلادی (مهر ماه ۱۳۹۹) به حدود ۸۰ دلار در ماه‌های اکتبر و نوامبر ۲۰۲۱ میلادی (مهر و آبان ۱۴۰۰) و پس از آن به حدود ۹۰ دلار در ماه ژانویه ۲۰۲۲ میلادی (آذر ماه ۱۴۰۰) افزایش یافته است.
همزمان با شروع به کار جو بایدن، دو عامل افزایش حجم صادرات و قیمت نفت خام سبب شد تا درآمد رسمی صادرات نفت خام از ابتدای سال ۲۰۲۱ میلادی (دی ماه ۱۳۹۹) به تدریج افزایش پیدا کند و در ماه‌های دی و بهمن ۱۴۰۰ به بیش از ۲ میلیارد دلار در ماه صعود پیدا کند که بر اساس میانگین قیمت نفت ۱۰۰ دلار در بشکه به بیش از ۳ میلیارد دلار در اسفند ماه ۱۴۰۰ بالغ خواهد شد.
بر اساس داده‌های اوپک درآمد صادرات نفت خام ایران حدود ۲۳ میلیارد دلار (۶۰۰ هزار میلیارد تومان) در سال ۱۴۰۰ برآورد می‌شود. نظر به افزایش حدود ۵۰ درصدی قیمت جهانی مواد خام و اولیه، صادرات غیرنفتی نیز به میزان قابل ملاحظه‌ای در سال ۱۴۰۰ بالا رفته است. ارزش صادرات نفتی و غیرنفتی ایران به بیش از ۷۰ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۰ بالغ خواهد شد.
هر چند که بخشی از درآمد ارزی دولت با دلار ۴۲۰۰ تومان تبدیل به ریال می شود، اما دولت درآمد‌های ارزی دیگر و همچنین درآمد‌های ریالی وابسته به قیمت دلار دارد. درآمد ریالی صادرات نفت خام (بر اساس قیمت دلار آزاد) به ۶۰۰ هزار میلیارد تومان (۷۵ درصد بودجه دولت) در سال ۱۴۰۰ بالغ می گردد.
ارزش ریالی فروش ماهانه نفت خام ایران به حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان (با پوشش ۸۰ درصدی بودجه) در ماه‌های دی و بهمن ۱۴۰۰ و با قیمت نفت ۱۰۰ دلاری به ۸۲ هزار میلیارد تومان (با پوشش ۱۱۰ درصدی بودجه) در اسفند ۱۴۰۰ بالغ می‌گردد. درآمد ریالی صادرات ماهانه نفت خام با ۷ برابر افزایش از ۱۲ هزار میلیارد تومان در پیش از تحریمها (اسفند ۱۳۹۶) به ۸۲ هزار میلیارد تومان در اسفند ۱۴۰۰ افزایش خواهد یافت، آن هم در شرایطی که بودجه کشور در این چهار سال ۳.۲ برابر شده است.
دموکرات‌ها از ابتدای انتخاب جو بایدن برنامه احیای برجام را به صورت جدی در دستور کار داشتند و با شروع مذاکرات از فشار بر روی تحریمها که در اواخر دوران دونالد ترامپ به اوج خود رسیده بود، کم کردند، به صورتی که در شش ماه اول ریاست جمهوری جو بایدن صادرات نفت خام ایران با سه برابر افزایش نسبت به اواخر ریاست جمهوری دونالد ترامپ به بیش از ۷۰۰ هزار بشکه در روز رسید. با در نظر داشتن شرایط کمبود نفت و گاز، صعود قیمت‌های جهانی و تحریم‌های نفتی و گازی روسیه، توافق هسته‌ای انجام خواهد شد.
در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۳۹۶، با افزایش بودجه ریالی دولت به میزان ۵.۲ برابر و قیمت نفت خام حدود دو برابر، روشن است که پس از رفع تحریمها و صادرات نفت خام و میعانات گازی، ظرفیت کاهش (واقعی سازی) قیمت ارز به کمتر از نصف مقادیر کنونی وجود دارد. محاسبات نشان می‌دهد که با نفت خام بشکه‌ای ۶۰ دلار، قیمت دلار ۱۸۰۰۰ تومانی ۶۰ درصد بودجه سال ۱۴۰۱ را از محل صادرات نفت خام و میعانات گازی پوشش خواهد داد. هدف ۶۰ درصد پوشش بودجه از محل صادرات نفت خام و میعانات گازی با قیمت نفت خام ۸۰ دلار در بشکه، با قیمت دلار ۱۴۰۰۰ تومان در سال ۱۴۰۱ برآورده می‌شود.
نظر به چشم انداز رفع تحریمها، درآمد ارزی دولت بالا خواهد یافت و با قیمت دلار ۱۵ هزار تومان بیش از ۷۰ درصد بودجه دولت فقط از محل صادرات نفت خام قابل تامین است. البته در کنار نفت خام، صادرات فرآورده ها، گاز، میعانات گازی، برق و اقلام دیگر هم به درآمد‌های ارزی دولت اضافه می‌شود. کل درآمد ارزی حاصل از صادرات نفتی و غیر نفتی (بر پایه قیمت نفت خام ۸۰ دلار در بشکه) سال ۱۴۰۱ بین ۱۱۰ تا ۱۲۰ میلیارد دلار پیش بینی می‌گردد. بایستی در نظر داشت که به تبع قیمت نفت ۸۰ دلار و بالاتر، قیمت مواد اولیه و غذایی (با قیمت‌های کنونی ارز) در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۳۹۶ بیش از ۱۰ برابر بالا خواهد رفت که موتور محرکه نرخ تورم بالا خواهد بود؛ بنابراین اصلاح و واقعی سازی نرخ ارز (با توجه به کاهش ارزش حقیقی دلار به ویژه برای کالاهای اساسی) مانع از شوک تورمی جدید در سال آینده و استمرار ۴ سال فشار تورمی بر روی مردم می‌گردد.
منبع: فرارو
کلیدواژه: صادرات نفت رفع تحریم ها قیمت ارز نرخ تورم احسان سلطانی افزایش قیمت ها کالاهای اساسی صادرات نفت خام ایران هزار میلیارد تومان میلیارد دلار میعانات گازی دلار در بشکه قیمت نفت خام سال ۱۴۰۰ بشکه در روز قیمت دلار ۱۴۰۰ بالغ سال ۱۴۰۱ جو بایدن تحریم ها ۸۰ دلار بر اساس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۶۲۰۵۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پرچم تجارت بالا می‌رود؟
فعالان تجاری در نخستین ماه سال جاری با ثبت تراز مثبت تجاری به کار خود خاتمه دادند. ترازی که هم با احتساب نفت، برق و خدمات فنی و مهندسی و هم بدون آن مازاد دارد. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که اعداد و ارقام ثبت‌شده در ماه فروردین نمی‌تواند معیار درستی برای پیش‌بینی وضعیت تجارت تا پایان سال باشد.
به گزارش دنیای اقتصاد، تجارت خارجی ایران که سال‌گذشته را با تراز تجاری منفی ۱۶میلیارد دلار به پایان رساند و یک رکورد تاریخی به‌ثبت رساند، نخستین ماه امسال وضعیت مناسبی را تجربه کرده‌است. براساس جدیدترین آمار منتشر شده از سوی گمرک ایران، تجارت خارجی ۴۸درصد رشد کرده و تراز تجاری نیز بدون احتساب صادرات نفت مثبت شده‌است. تصمیم جدید دولت برای اعلام آمار تجارت خارجی از سال‌گذشته، اعلام آمار تجارت خارجی به‌علاوه صادرات نفت، برق و خدمات فنی‌مهندسی بوده‌است.
این موضوع موجب می‌شد تا برخی از مقامات تراز تجاری را با اضافه‌کردن این موارد، مثبت ارزیابی کنند. این موضوع از یک‌سو توان بررسی ارقام تجارت خارجی را از کارشناسان می‌گرفت و از سوی دیگر واقعیت‌های تجارت خارجی را در حاشیه می‌برد. البته از یک‌سو، آمار‌های صادرات نفت، برق و خدمات فنی‌مهندسی به‌صورت شفاف اعلام می‌شد؛ چیزی که تا پیش از این سابقه نداشت.
با آغاز سال‌جدید تجارت خارجی کشور روی‌خوش به خود دید و بنا بر اعلام گمرک ایران، تراز تجاری با احتساب نفت، برق و خدمات فنی‌مهندسی و بدون احتساب آن مثبت ارزیابی شده‌است. البته باید توجه داشت که فروردین به دلیل تعطیلات نوروز معمولا یکی از کمترین ارقام تجارت خارجی را در طول دوازده ماه ثبت می‌کند، بنابراین نمی‌توان بر مبنای این ارقام پیش‌بینی درستی درخصوص تجارت در سال‌جاری ارائه کرد، ولی گزارش گمرک نشان می‌دهد که در نخستین ماه سال، ارزش صادرات به نسبت مدت مشابه سال‌گذشته کمتر بوده‌است.
تجارت ۱۰.۵ میلیاردی فروردینگمرک جمهوری‌اسلامی ایران اعلام کرد؛ با افزایش ۴۸درصدی تجارت خارجی کشور در نخستین ماه از سال، تراز تجاری کشور با و بدون احتساب نفت مثبت شد. به گزارش گمرک، تجارت خارجی کشور (مجموع صادرات و واردات) با احتساب نفت‌خام، میعانات گازی، خدمات فنی‌مهندسی و برق در فروردین ماه سال‌جاری با ۴۷.۶۳ درصد افزایش به رقم ۱۰ میلیارد و ۴۲۰ میلیون دلار رسید. از مجموع صادرات و واردات کشور، هفت‌میلیارد و ۶۸۰میلیون دلار به صادرات و ۲ میلیارد و ۷۴۰ میلیون دلار آن به واردات اختصاص داشت.
بر اساس این گزارش، تراز تجاری کشور با احتساب نفت‌خام، میعانات گازی، خدمات فنی‌مهندسی و برق در فروردین ماه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال‌قبل به میزان چهار‌میلیارد و ۹۴۰میلیون دلار مثبت بوده‌است. این گزارش با اشاره به اینکه صادرات بدون احتساب نفت‌خام، میعانات گازی، خدمات فنی‌مهندسی، برق و صادرات از محل تجارت چمدانی در این مدت به میزان سه‌میلیارد و ۱۷۰میلیون دلار بوده‌است، می‌افزاید: تراز تجاری کشور بدون‌نفت هم در فروردین ماه در مقایسه با مدت مشابه قبل ۴۳۰میلیون دلار مثبت بود.
این گزارش حاکیست، صادرات نفت‌خام، کوره و میعانات گازی در فروردین ماه سال‌جاری چهار‌میلیارد و ۱۸۰میلیون دلار بوده‌است. همچنین ارزش صادرات کشور در فروردین ماه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال‌قبل ۱۶.۸۵درصد کاهش نشان می‌دهد.
این گزارش با اشاره به اینکه سه قلم عمده کالای صادراتی در فروردین۱۴۰۳ به پروپان مایع‌شده با ۲۱۸میلیون دلار، متانول با ۲۰۱میلیون دلار و قیرنفت با ۱۸۰میلیون دلار اختصاص داشت، می‌افزاید: میانگین ارزش هر‌تن کالای صادراتی در این مدت با ۷.۹۶ درصد کاهش به رقم ۳۲۸ دلار رسیده‌است. در این مدت، ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار تن کالا به خارج از کشور صادر شد که نسبت به مدت مشابه سال‌قبل ۹.۶۶ درصد کاهش داشته‌است.
چین؛ مقصد نخست صادراتعمدهترین مقاصد کالاهای صادراتی ایران در فروردین ماه سال‌جاری شامل کشور‌های چین، عراق، امارات‌متحده‌عربی، ترکیه، پاکستان، افغانستان و عمان بوده‌است که این هفت کشور، ۷۸ درصد از وزن و ۸۳ درصد از ارزش کل صادرات کشور را به خود اختصاص دادند. براساس این گزارش، در فروردین ماه سال‌جاری، میزان صادرات کالاهای پتروشیمی سه‌میلیون و ۳۰۰هزار تن به ارزش یک‌میلیارد و ۴۰۰میلیون دلار بوده که به لحاظ وزن ۲۵.۷۷درصد و از حیث ارزش ۲۴درصد کاهش نشان می‌دهد.
این گزارش می‌افزاید: در بین ۱۰ قلم عمده کالاهای صادراتی، گاز‌های نفتی و هیدروکربور‌های گازی‌شکل مایع‌شده، اوره و میله‌های آهنی و فولادی از بیشترین افزایش و گاز طبیعی مایع‌شده، شمش از آهن و فولاد و بوتان مایع‌شده از بیشترین کاهش در ارزش برخوردار بودند.
گزارش گمرک درباره واردات کالا به کشور در فروردین ماه سال‌جاری، می‌افزاید: در این مدت ۲میلیون و ۴۰۰هزارتن کالا به ارزش ۲میلیارد و ۷۰۰میلیون دلار وارد کشور شد که به لحاظ وزن ۳۳.۳۸درصد افزایش و از حیث ارزش ۱۱.۳۶درصد کاهش داشته‌است.
اقلام عمده وارداتیذرت دامی با ۳۵۳میلیون دلار، کنجاله سویا با ۱۸۱میلیون دلار و گوشی‌های تلفن هوشمند با ۱۰۶میلیون دلار، سه قلم عمده کالاهای وارداتی در فروردین ماه سال‌جاری بوده‌اند. بیشترین افزایش در بین ۱۰ قلم نخست کالاهای وارداتی به طلا به اشکال خام، کنجاله سویا و روغن دانه آفتابگردان و بیشترین کاهش در ارزش نیز به قطعات منفصله جهت تولید اتومبیل سواری با کد تعرفه ۹۸۸۷۰۳۱۲، دانه سویا و برنج اختصاص داشت. متوسط ارزش گمرکی هر‌تن کالای وارداتی در فروردین ماه سال‌جاری یک هزار و ۱۲۲ دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال‌قبل ۳۳.۵۴درصد کاهش داشته‌است.
مبادی اصلی وارداتبر اساس این گزارش، هفت‌کشور نخست طرف معامله با ایران در فروردین ماه سال‌جاری شامل امارات‌متحده‌عربی، چین، ترکیه، هلند، آلمان، هند و هنگ کنگ در مجموع ۷۲ درصد از وزن و ۷۸ درصد از ارزش کل واردات کشور را به خود اختصاص دادند. میزان ترانزیت خارجی کشور از مسیر ایران در فروردین ماه سال‌جاری با ۴۷ درصد افزایش، به رقم یک‌میلیون ۶۰۰ هزار تن رسید.
تداوم افزایش ترانزیت خارجی از مسیر ایرانهمچنین گمرک ایران اعلام کرد: ترانزیت خارجی از مسیر ایران در اولین ماه از سال۱۴۰۳ با تداوم شیب افزایشی در ماه‌های اخیر، به رقم یک‌میلیون و ۶۰۰هزار تن رسید. این میزان ترانزیت خارجی از مسیر ایران در فروردین ماه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال‌قبل ۴۷درصد افزایش را نشان می‌دهد. براساس این گزارش، بیشترین میزان ترانزیت خارجی در مدت یاد شده از مبدا گمرکات پرویزخان در استان کرمانشاه و شهیدرجایی و باشماق در استان کردستان انجام گرفته‌است.
این گزارش می‌افزاید: در فروردین ماه سال‌جاری، ۴۸۶هزارتن کالا از مبدا گمرک پرویزخان، ۳۷۷هزار تن از مبدا گمرک شهیدرجایی و ۲۰۳ هزار تن از مبدا گمرک باشماق ترانزیت شده‌است.
نخستین ماه‌های سال چگونه گذشته است؟نگاهی اجمالی به آمار‌های تجارت خارجی در نخستین ماه سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۳ نشان می‌دهد روند تجارت در طول سال معمولا از این ارقام تبعیت نمی‌کند. در سال۱۳۹۹ صادرات ارزشی معادل یک‌میلیارد و ۶۴۳میلیون دلار و واردات ارزشی معادل یک‌میلیارد و ۸۷۷میلیون دلار داشته‌است. این رقم، کمترین رقم در صادرات و واردات سال۹۹ است و در هیچ‌یک از ماه‌های بعد تکرار نشده‌است.
در سال۱۴۰۰ صادراتی با ارزش ۲ میلیارد و ۹۵۵ میلیون دلار انجام‌شده و کالا‌هایی با ارزش ۲ میلیارد و ۷۹۵ میلیون دلار به کشور واردشده‌است. در این سال‌نیز آمار صادرات در فروردین ماه از سایر ماه‌ها کمتر بوده و واردات نیز از قاعده تبعیت کرده‌است. اما در سال۱۴۰۱ صدور کالا به ارزش ۴ میلیارد و ۲۴۱ میلیون دلار ثبت‌شده و واردات نیز به ۳ میلیارد و ۶۵۴ میلیون دلار رسیده‌است.
در این سال‌صادرات در فروردین به نسبت حداقل ۷ ماه، وضعیت بهتری در صادرات رقم خورده؛ اما در واردات همچنان کمترین ارزش مربوط به فروردین ماه است. در سال۱۴۰۲ نیز ۳میلیارد و ۸۱۵ میلیون دلار کالا صادرشده و در ازای آن ۳ میلیارد و ۸۶میلیون دلار به کشور واردشده که در این سال، صدور کالا در فروردین نسبت به ۱۱ ماه بعد از آن چندان پایین نبوده و در چند ماه شاهد ثبت ارقامی کمتر از فروردین ماه بودیم، اما در واردات کمترین ارزش مربوط به همان ماه نخست سال است.
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟